Her yıl heyecanla beklediğimiz etkinliklerin en başında yer alan; Büyük Konferans..
Etkinlik isminin, koca konferans salonlarında yapılmasından dolayı “Büyük Konferans” olduğunu düşünebilirsiniz, fakat bu büyüklüğü, her seferinde hocalarımızın bizlerde bıraktığı etkinin bir karşılığı olarak tanımlarsak, daha yerinde bir tabir olacaktır.
Ve bu heyecanımız;hocamızın bilgi hazinesinden toplayacağımız cevherlerden ve heybemize katacağımız güzelliklerden emin olmamızdan kaynaklanıyor.
Hele misafiriniz, bilgisiyle, tevazusuyla, örnek bir kişilik olan , her kelimesini hayranlıkla dinlediğimiz ve Türk Bilimine yön veren 100 Türk’ten biri olan, İbrahim Celaleddin Haznedaroğlu ise heyecanınız katbekat artıyor haliyle.
Konumuz ise;
Temeli 770 yıl öncesine, Endülüs Müslümanlarına dayanan Muhiddin Arabi’den ve sonrasında manevi oğlu Sadrettin Konevi’ye oradan da Malatya’ya kadar gelmiş modern tıbbın ve şafi isminin tecellisini gördüğümüz ve aynı zamanda Türkiye’nin ilk milli ve yerli ilacı olan, Ankaferd.
Malatya’da bir ailenin Şerafettin Kirazlı’ya, yıllar öncesinde müslüman orduların savaşlar sırasında yaralarının iyileşmesine ve kanamanın durdurulmasına katkısı olduğu hikayesini anlatmasıyla başlayan ve devamında evrensel bilim tekniğiyle yapılan gözlem, deney ve yayınlanan makalelerle folklorik medicinal plant extratı halinden, modern bir hemostatik ajan haline getirilen ilk milli ve yerli ilacın hikayesini ve bilimsel olarak kanıtlanma serüvenini dinliyoruz İbrahim Hocamızdan.
Öncelikle bilimsel çalışma yapılırken izleyeceğimiz metodu anlatan hocamız, önce gözlem yapıp sonra deney ortamı kurup sonuçlar elde etmemiz gerektiğini, o sonuçları üreterek veriyi sunmanın, verinin dayandığı deney ortamını tarif edip bununla ilgili bir makale yazılmasının ve Pubmed, sciencedirect, google akademik gibi alanlarda da yayınlanması gerektiğinin çok önemli olduğunu vurguladı.
“1 damla kanın üzerine damlatılan extractın kırmızı kan hücrelerini göz açıp açıncaya kadar bir araya getirdiğini gözlemleyen hocamız, “insanın aklı gözündedir, gözümüzle gördüğümüz bir şeyi açıklama ihtiyacı duyduk ve eritrositleri daha önce şahit olmadığız hızda bir araya getiren bu sıvının içindeki aktif maddeyi bulmak için çalışmalara koyulduk ” dedi.
“Büyük emeklerle yapılan proteonomik, transkriptomik, metabolik, lipidomik ve konnektomik çalışmalar neticesinde insan kırmızı kan hücrelerinin reseptör ligandları bu sıvı içinde tespit edildi. Ankaferd’in aktif maddesinin spektrin, aktin, ankrin gibi maddeler olduğunu ve 2 eritrositi bir araya getirmek için gereken ATPaz’ın da Ankaferd’de olduğunu, dahası tüm bunları yaparken eritorsit canlılığını da yitirmediğini gördük.Böylece mekanizmanın ilk kısmını tamamlamış olduk.”
“Fakat hala iş bitmiş değildi ve bu süreci sekonder hemostaza bağlamamız gerekiyordu.”
“Sekonder hemostazın amacı da fibrin oluşturmak.Bu nedenle oluşan vital eritroid ağ hangi aşamada koagülasyon sistemine bağlanıyordu bunu araştırmamız gerekiyordu.Araştırmalarımız sonucu bu extratda Fibrinojen gama proteinini bulduk.
Eritrositlerle fibrinojen arasında bir bağ var ve bu ilacın özellikle başka ilaçlarda olduğu gibi doku faktörüne tutunmadan, fibrinojen gamayı etkilemesinin şöyle bir güzelliği var; Tromboz yapmıyor, gerektiği yerde gerektiği kadar bir fibrin üretiyor.Ve fibrin fazlasını da eritiyor.Yani kesilen yerde gereken doku onarımını takiben, lümende de tıkamayı engelleyici tarzda antitrombotik etkisi de mevcuttur.Sonuç olarak doku onarımı ve global hemostaz da sağlanmış olur.”
Ana mekanizmayı bu şekilde özetleyebileceğimizi dile getiren hocamız, mekanizma tamamlandıktan sonra, eczane raflarına gidene kadar ilacın kabaca 5 aşamadan geçtiğini ifade etti. Bunlar ;
1. Tüpte mekanizma çalışmaları.
2.Biyolojik serilerde in vitro çalışma.
3.Preklinik hayvan çalışmaları.
4.Faz1, Faz2, Faz3 klinik çalışmaları.
5.Eczacının ilaçta aradığı parametreler.(Etkinlik, Güvenilirlik, Tolerabilite, Toksitite, Farmakoekonomi)
“Tüpte mekanizma çalışmaları ve biyolojik serilerde in vitro çalışmalardan sonra, Preklinik hayvan çalışmalarına geçtik. 100’lerce fare, 10’larca tavşan, 8-10 domuz üzerinde, etik kuruldan gerekli onaylar alındıktan sonra, çalışmaya başlandı ve gerekli veriler literatüre yansıtıldı.”
“Ve sonuç şöyleydi; in vivo modellerde de hemostaz sağlıyor .Koagülasyonu bozan, Aspirin gibi (Primer hemostazı bozar), Heparin gibi(Sekonder hemostazı bozar) maddelerin kullanıldığı zeminlerde, Ankaferd’in antihemorajik etki gösterdiğini gördük.”
Ve genç kardeşlerim;
“Bu deneyde ölen fare, tavşan ve domuzlar, bunlar netice itibariyle Allah’ın zikreden ayetleri, onları öldürmeye normalde katiyen hakkımız yok. Fakat insanoğlunun bu uygulayacağımız farmakokinetik manevradan ileride bir zarar görmemesi için, etik kuruldan onay olmak kaydıyla bu hayvanları kullanmaktayız.Ve bu deney hayvanlarına şefkat göstermeye de memur, mecbur ve mahkumuz.”
ANKAFERD Blood Stopper’in Kullanıldığı Alanlar ve Çalışmalar.(Not alabildiğimiz kadarıyla)
Yara İyileşmesi
“Yara iyileşmesin’in ilk aşması sağlıklı hemostazdır.Bundan dolayı ilk andan beri, hasarlı bölgeye eritrositleri bu denli hızlı gönderen bu ilaç, mutlaka yara iyileşmesinde etkilidir diye düşündük ve bununla ilgili de çalışmalar yaptık.”
İnfeksiyon
Bıçak yaralanması, kaza gibi olaylar sonucu gerçekleşen doku zedelenmesinde infeksiyon, kaçınılmazdır.Bu nedenle bu ilacın mikroplara olan etkisini de incelemeye ve hangi mikroba nasıl etki ettiğini araştırmaya mecburuz.Araştırmalar sonucu Ankaferd’in antibakteriyel etkisinin olduğunu yani o mikrobun gelişmesini engellediğini gösterdik. Nekrotizan Enterokolitli fareye bu ilaçlar verildiğinde farenin yaşadığı gözlemlenmiştir.
GİS Mukoza Hastalıkları
Ve kemoterapi, radyoterapinin yol açtığı, GİS mukoza bariyerinin yıkılması sonucu oluşan enfeksiyonda topikal uygulanan Ankaferd’in olumlu sonuçları gösterilmiştir.
Yanık Tedavisi
“Farelerde yapılan çalışmalarda ilacın yanıkta da işe yaradığını bulmuştuk.Ama insanlarda ilk kullanan ben oldum.Ve kolumda oluşan Grade2-Grade3 yanığa uyguladığım Ankaferd’in dokunun iyileşmesine zemin hazırlayarak yanığa da iyi geldiğini görmüş olduk.”
Bu vaka da makale haline getirilip, PUBMED’de yerini almıştır.
Doku İyileşmesi
“Amputasyon önerilen BEHÇET hastasında da deneyimli bir cerrahın uyguladığı topikal Ankaferd kanama kontrolü ve doku iyileşmesini sağlayarak bacağın amputasyondan kurtulmuştur.”
Bu da makale haline getirilip, PUBMED’de 226.makale olarak yerini almıştır.
Yapılan çalışmalar sonucunda da Tonsillektomide, Açık kalp ameliyatlarında ve Transradyal işlemlerde de Ankaferd’in kullanılmasının yararları görülmüştür.
Ve son olarak, hocamız bize bir ilacı kullanmadan önce “Prospektif randomize kontrollü klinik çalışması var mı?” bunu sorgulamamızı tavsiye etti.
Ankaferd Blood Stopper hakkında bu ve bunun gibi vaka ve makalelere PUPMED, Sciencedirect, Google Akademik gibi alanlardan ulaşabilirsiniz.
“Ve sonunda 6 Kasım 2017’de, herhangi bir karşılık gözetmeden, onlarca yıl süren çalışmamızın, devletimiz, milletimiz, vatanımız için şöyle bir faydası oldu; Ankaferd Türkiye’nin ilk orijinal üretim ilaç ruhsatını aldı ve bu bizi ziyadesiyle mutlu etti.”
